تحقيق درباره ده نامه نويسي

 براي توضيحات بيشتر و دانلود كليك كنيد

تحقيق درباره ده نامه نويسي

دسته بندي : عمومي » گوناگون

فهرست مطالب
چكيده
اصل مقاله
مقدمه
پيشينه ي تحقيق:
منشأدهنامه ها،تأثيروتأثرها
دوره ومحدوده ي رواج دهنامه سرايي
محتواي دهنامه ها:
تقسيم بندي دهنامه ها
ساختار دهنامه ها
1-تعداد نامه‌ها:
2- قالب
3- وزن:
4- عناصر تشكيل دهنده:
5- شخصيت‌ها
6- نام دهنامه ها:
غزل
مثنوي
خلاصه سخن
حكايت
تمامي سخن
معرفي ده نامه‌ها به ترتيب تاريخي
1- ويس و رامين فخرالدين اسعد گرگاني(وفات بعد از 446):
2- سي نامه سيد حسن عزيزي حسيني(قرن 6):
3- صحبت نامه همام تبريزي(714-636):
4- سي نامه يا عشق نامه اميرحسين يهروي(714-646/641):
5- روح العاشقين و منطق العشاق خسرو دهلوي(725-651):
6- منطق العشاق يا دهنامه اوحدي (738-673):
7- دهنامه يا تحفه العشاق ركن صاين (م. 764):
8- عشاق نامه عبيد زاكاني(م.772/771):
9- دهنامه عماد فقيه(773-690):
10- فراق نامه سلمان ساوجي (778-709):
11- محبت نامه خوارزمي (اواخر 7 و اوايل 8):
12- روح العاشقين شاه شجاع (786-759):
13- سعد وهمايون عبدالرحيم سپاهاني شيرازي(قرن 8):
14-محبت نامه يا دهنامه ابن نصوح فارسي(شيرازي)(م.793):
15-محب و محبوب اختيار (قرن 8):
16- محبت نامه يا انيس العارفين منوچهر بديع تبريزي(قرن 8):
17- دهنامه يا روضه المحبين ابن عماد شيرازي(خراساني)(م.800 يا 838):
18- محبوب‌القلوب يا دهنامه حريري (قرن 9):
19-محبت نامه ميرمخدوم حسيني نيشابوري (م.830):
20- سينامه يا محب ومحبوب كاتبي ترشيزي(م.839 يا 838)
21- بهرام و گل اندام امين الدين صافي (قرن 9):
22-دهنامه محمود عارفي هروي(853-792):
23-دهنامه فتاحي جسيبك نيشابوري (م. 852):
24-روضه العاشقين يا دهنامه عزيزالله بخاري(زاهدي)(قرن 9):
25-دهنامه خواجه محمودبرسه نيشابوري(م.872):
26-دهنامه(عشرت نامه)عيشي شيرازي (زنده در 828):
27-دهنامه شاه اسماعيل (930-866):
28-دهنامه تذروي ابهري(م.975):
29-نامه‌هايامكاتبات منظوم شاهزاده عليقلي ميرزا اعتضاد السلطنه قاجار(1298-1238):
30- عشق نامه نظامي:
نتيجه گيري
مراجع و منابع

چكيده
دهنامه ها و سي نامه‌ها يك نوع ادبي و زير مجموعه اي از منظومه هاي داستاني عاشقانه است كه شاعر در آن، طيّ ده يا سي نامه عاشقانه با ساختاري ويژه، گفتگويي ميان عاشق و معشوق را به رشته ي شعر مي‌كشد. مي‌توان شروع تقريبي دهنامه و سي نامه سرايي را از قرن پنج و دوره اصلي رواج آن را قرن هشت دانست. از آنجا كه تاكنون پژوهش جامعي در اين باره صورت نگرفته، در اين مقاله به تحليل محتوا و ساختار اين گونه ي ادبي پرداخته شده و 30 دهنامه و سي نامه به ترتيب تاريخي معرفي شده است.

اصل مقاله
دهنامه ها و سي نامه‌ها يك نوع ادبي و زير مجموعه اي از منظومه هاي داستاني عاشقانه است كه شاعر در آن، طيّ ده يا سي نامه عاشقانه با ساختاري ويژه، گفتگويي ميان عاشق و معشوق را به رشته ي شعر مي‌كشد. مي‌توان شروع تقريبي دهنامه و سي نامه سرايي را از قرن پنج و دوره اصلي رواج آن را قرن هشت دانست. از آنجا كه تاكنون پژوهش جامعي در اين باره صورت نگرفته، در اين مقاله به تحليل محتوا و ساختار اين گونه ي ادبي پرداخته شده و 30 دهنامه و سي نامه به ترتيب تاريخي معرفي شده است.

مقدمه
استفاده از قالب نامه براي بيان انديشه‌ها مقوله ي تازه اي نيست و فن نامه نگاري در ادبيات فارسي پيشينه اي طولاني دارد. براي مثال از دوران ساساني نامه‌هايي اداري به دست آمده كه قديمي‌ترين نمونه هاي نامه نگاري است. نامه هاي ديواني قرن هفتم ميلادي، مجموعه نامه‌هايي به زبان سغدي (تفضلي، 1378: 358 و 107، 88) و نامه هاي سياسي در ادبيات پهلوي چون نامه هاي انوشيروان و مكاتبات بهرام گور و بزرگان ايران نيز حائز اهميت است. رساله اي نيز به نام آيين نامه نويسي از دوره ي ساساني در دست است كه هدف آن فراهم آوردن الگوهايي براي نويسندگي دبيران بوده است. (آسانا، 1371: 172-166) منشآت و مكتوبات نيز نمونه‌هايي از اهميت اين فن است.
نامه نگاري و گفتگو با معشوق نيز در ادبيات غنائي سابقه دارد چنانكه به عنوان سنتي ادبي در اكثر منظومه هاي عاشقانه (ويس و رامين، سحر حلال و فرهاد و شيرين وحشي و…) و در ديگر انواع شعر به صورت محاوره عاشقانه و پيغام‌هاي شفاهي (منوچهري) به چشم مي‌خورد. مجموعه هاي مستقلي به نظم و نثر نيز به نامه‌هايي در ناز و نياز عاشق و معشوق اختصاص يافته است مثل ناز و نياز[[[مجنون رفيقي شاعر قرن 9 و 10 (منزوي، 1365: 5/38 و خزانه دارلو، 1375: 512)، مراسله الوداد كه احتمالاً در عصر صفوي يا پس از آن نگاشته شده است. (دانش پژوه، 1340: 12/2922) و ناز و نياز از آگه بن يمين شبرغاني. (متوفي1005)
در بعضي كتاب‌ها نيز به عشق و مسائل آن به عنوان يك موضوع علمي پرداخته شده است و از مسائلي چون نامه نگاري عاشق و معشوق و آميختن مركب نامه با اشك يا خون و… صحبت مي‌شود مانند روضه المحبين ابن قيم جوزي و طوق الحمامه ابن حزم آندلسي در ادبيات عرب.
قسمتي از كتاب‌هايي هم كه براي آموزش عملي فنّ نامه نگاري تأليف شده، به آموزش نامه هاي عاشقانه اختصاص يافته است. مانند انشاي فارسي عبدالله بن محمد قرن 13، مراسلات حافظ نورالله نوشاهي قرن 13، رياض العشق كه نامه‌هايي است به عاشق و معشوق و شوهر و…، انشاي گلزار عجم از مقبول احمد گوپاموي، دلپسند از محمد اكمل ملتاني (منزوي، 1365: 5/499 و 417، 397، 382-381، 319) گلدسته انديشه از وقاري يزدي و دستور نامه نگاري (منزوي، 1348: 3/2115 و 2105) يكي از آثار جالب در اين زمينه، «پرورده خيال» محمود ميرزا قاجار است كه آن را در دستور نگارش نامه هاي عاشقانه در سال 1241 به خواهش يكي از بانوان دربار ساخته است. عناوين اين كتاب، حاوي اكثر مضامين منظومه هاي عاشقانه از قبيل دهنامه هاست و نشان مي‌دهد چگونه به اين مسأله به شكل يك فن نگاه مي‌كرده‌اند. (دانش پژوه، 1340: 14/3646-3644)
بدين ترتيب شاعران با در هم آميختن اين دو موضوع يعني نامه نگاري و گفتگوي با معشوق، با اصول و ضوابطي خاص، نوع ادبي دهنامه را به وجود آوردند كه انحصار در دو ويژگيِ تعداد معين و اشتمال بر گفتگوي عاشقانه آن را متمايز مي‌كند. (خان محمدي، 1378: 17) غالباً در كتاب‌هايي كه راجع به انواع ادبي صحبت كرده‌اند، نامي از دهنامه ها و سي نامه‌ها نيست (به استثناي واژه نامه هنر شاعري ميمنت ميرصادقي)؛ اما حق آن است كه دهنامه ها و سي نامه‌ها را يك نوع ادبي مستقل يا زير مجموعه اي از منظومه هاي داستاني عاشقانه محسوب كرد كه از لحاظ محتوا، هدفآن بيان احساسات عاشقانه و احوال و مراتب عشق (عشق حقيقي و عرفاني يا مجازي) و رابطه ي متقابل عاشق و معشوق در گفتگويي عاشقانه، طيّ تبادل ده يا سي نامه با ساختاري ويژه، در قالب مثنوي داستاني است. به تبعيت از ساختار و محتواي دهنامه ها، نوعي از دهنامه ها يعني سي نامه‌ها به وجود مي‌آيد كه تعداد آن‌ها كمتر از دهنامه هاست. (در نوشتار حاضر، براي پرهيز از تكرار، منظور از دهنامه، سي نامه نيز خواهد بود)

پيشينه ي تحقيق:
تاكنون، پژوهشي كه به تفصيل و به صورت جامع به بررسي ساختار دهنامه ها و معرفي آن‌ها پرداخته باشد، ارائه نشده است اما برخي از پژوهشگران، به طور پراكنده به اين موضوع پرداخته‌اند و چند مقاله نيز در اين زمينه نوشته شده است كه غالباً جنبه ي توصيفي دارد. از جمله ي اين پژوهش‌ها مي‌توان به پژوهش ذبيح الله صفا (در تاريخ ادبيات در ايران)، ابراهيم برهان آزاد (محبت نامه‌ها يا دهنامه ها)، رشيد عيوضي(دهنامه گويي در ادب پارسي)، محمد عباسيه كهن (دهنامه سرايي در ادب پارسي) و مهري باقري (دهنامه نويسي در ادبيات فارسي) اشاره كرد.

دسته بندي: عمومي » گوناگون

تعداد مشاهده:
0
مشاهده

فرمت فايل دانلودي:.docx

فرمت فايل اصلي: Word — docx

تعداد صفحات: 36

حجم فايل:51
كيلوبايت