راه هاي شيخ طوسي براي رسيدن به احكام واقعي الهي در تفسير التبيان

 براي توضيحات بيشتر و دانلود كليك كنيد

راه هاي شيخ طوسي براي رسيدن به احكام واقعي الهي در تفسير التبيان

دسته: فقه،الهيات،معارف
بازديد: 6 بار
فرمت فايل: doc
حجم فايل: 78 كيلوبايت
تعداد صفحات فايل: 56

هدف از اين بررسي راه هاي شيخ طوسي براي رسيدن به احكام واقعي الهي در تفسير التبيان مي باشد

قيمت فايل فقط 28,000 تومان



دانلود تحقيق رشته علوم قرآني

راه هاي شيخ طوسي براي رسيدن به احكام واقعي الهي در تفسير التبيان

مقدمه

بحث روش شناختي از مباحث مهم در ميان دانشمندان مسلمان و مستشرقين به ويژه در حوزه تفسير پژوهي است و با شناخت آن راحت تر مي توان به افكار يك مؤلف در فهم متون ديني و غير ديني پي برد و فهم محتواي كتاب آسانتر مي گردد .شيخ طوسي هم از جمله مفسّريني است كه در تفسير «التبيان» روشهاي خاصي را دنبال نموده است و در مقدمه تفسير ، بدان اشاره نموده و آن را به دو دسته كلي نقلي و عقلي تقسيم كرده است .اگر چه هر يك از اين روشها به دسته هاي جزئي تري هم تقسيم شده است و با رجوع به محتواي اين تفسير مي توان توجه عميق وي بر شرايط زمان و مكان را پي برد كه هر يك از آن ها تأثير عميقي در استنباط وي داشته است .در اين تفسير وي از مباحث الفاظ همچون عام و خاص ، مطلق و مقيد ، ناسخ و منسوخ ، مجمل و مبيّن ، قرائت تناسب آيات و بحث مفاهيم و ... و از روشهاي منطقي و چيدن قضاياي منطقي استفاده كرده است و به مبحث كلام نيز به طور عميق پرداخته شده است .

 و از طرفي تفسير قرآن به قرآن و يا قرآن با روايات قطعي الصدور نيز بخشي از روشهاي وي را تشكيل مي دهد .

شيخ در تفسير «التبيان» در خصوص روش برگزيده خويش اين چنين در آغاز به مسئله روش اجتهادي در تفسير تأكيد مي كند و به صراحت يادآور مي شود كه نمي توان تنها به روايات بسنده كرد . وي در مقدمه اظهار مي كند :

« شايسته نيست براي كسي كه مي خواهد آيه اي را تفسير كند به ظاهر آيه اكتفا نمايد زيرا كه ظاهر آيه از مقصود آن به طور مفصّل خبر نمي دهد و يا از مفسِري ديگر تقليد كند مگر اينكه قولي را برگزيند كه بر آن اجماع شده باشد و پيروي از آن به واسطه اجماع واجب گردد .

« زيرا برخي از مفسّرين داراي روشي مطلوب و دلپذير هستند ، مانند ابن عباس ، حسن بصري ، قتاده ، مجاهد و ... .

« و گروهي نيز روشهاي نامطلوبي را برگزيده اند ، مانند ابوصالح ، السدي ، الكلبي و غير آن ها ؛ اين در طبقه نخستين است .

« اما در طبقه متأخرين هر يك از آن ها روش خويش را صحيح دانسته و آيات را بر اساس روش خويش تأويل كرده اند و براي كسي جايز نيست كه از آن ها تقليد كند ؛ بلكه شايسته است كه به ادله صحيح اعم از عقلي و يا شرعي از قبيل اجماع و روايت متواتر رجوع كند يعني ديدگاههاي كساني را بپذيرد كه پيروي از قولشان واجب است و در اين خصوص خبر واحد پذيرفته نمي شود ؛ مخصوصاً اگر طريق آن علم باشد .

« و زماني كه تأويل نيازمند به شاهد لغوي باشد قطعاً شواهدي پذيرفته مي شود كه نزد اهل لغت معلوم باشد و بين آن ها رواج داشته باشد .

« اما خبر واحد از روايات پراكنده و الفاظ كمياب چون از اين قبيل روايات قطع حاصل نمي شود از اين رو شاهدي بر كتاب خدا قرار نمي گيرد و سزاوار است كه در آن توقف شود و ذكر شود آنچه كه احتمال آن مي رود و از مقصود آن به عينه قطع حاصل نمي شود ؛ زيرا هنگامي كه قطع به مراد آن پيدا نمود پس به تحقيق خطا كرده است هرچند كه به حق اصابت كند .

« همچنانكه از پيامبر – صلي الله عليه و آله و سلّم – روايت شده است : «, من قال في كتاب الله عزّ و جل برأيه فاصاب فقد اخطا ،» .

« زيرا او از روي تخمين و حدس آن را گفته است و نه روي برهان قاطع صادر نشده است و چنين چيزي به اتفاق باطل است »  .

با نتايجي كه از سخنان شيخ طوسي در تفسير «التبيان» حاصل مي شود مي توان به روش اين مفسر بزرگ پي برد كه روش او اجتهادي است و تنها به لفظ اكتفا نمي كند و چند و چون در معناي آيه مي كند . البته نكات ديگري از روش او استفاده مي شود كه در موارد زير خلاصه مي شود . 

شيخ طوسي :

1) هرگزاز ظاهر آيه حكم به باطن آن نمي داد .

2) از مفسراني كه روش خويش را صحيح مي دانستند تبعيّت نمي كرد .

3) در پذيرش قول صحيح به اجماع ، مخصوصاً اجماع شيعه اثني عشر ، توجه ويژه اي داشت .

4) به پيروي از ادله صحيح چه عقلي و چه نقلي مانند اجماع و روايات متواتر ارزش ويژه اي        مي داد .

5) از خبر واحدي كه طريق آن علم باشد پيروي نمي كرد .

6) از كساني كه پيروي سيره آن ها را بر خود واجب مي دانست ( مانند معصومين)  تبعيّت   مي كرد .

7) در فهم تأويلات مفسرين اگر نيازمند به شواهد لغوي بود ، از لغاتي استفاده مي كرد كه نزد اهل لغت رايج بود .

8) خبر واحد و روايات پراكنده را هرگز براي كتاب خدا شاهد قرار نمي داد و در آن توقف مي كرد .

9) در فهم آيه آنچه را كه احتمال مي داد، از آن قطع حاصل نمي كرد ؛ حتي اگر مطابق با واقع هم بود چرا كه بازهم در آن احتمال خطا مي داد . 

براي آنكه روشهاي تفسيري شيخ طوسي را به گونه اي ملموس نشان دهيم ، چند نمونه از آن را به تصوير مي كشيم .

فهرست مطالب

 روشهاي شيخ طوسي در تفسير التبيان

مقدمه

 روش تفسيري طوسي از زبان خويش

 روش قرآن به قرآن

 احكام وضو

 احكام كلاله به روش تفسير قرآن به قرآن

 احكام نماز در مساجد به روش قرآن به قرآن

 تفسير قرآن به سنت

 احكام نافله به روش قرآن به حديث

 احكام خمس به روش تفسير قرآن به حديث

 احكام اوقات نماز به روش تفسير قرآن به حديث

 تعميم مصاديق «الميسر» به روش تفسير روايي

 نسخ احكام قبله به روش تفسير روايي

 جايگاه قرائت در تفسير فقهي شيخ

 آيات كلامي در تفسير استنباطي شيخ

 نقد روايات با روش اجتهادي

 اهميّت ذبح در تفسير فقهي شيخ

 جايگاه «نسخ» در تفسير فقهي شيخ

 قطع دست سارق به روش اجماع فرقه محقّه

 احكام مال يتيم به روش اصولي

 حمل آيه بر عموم به روشهاي گوناگون

 احكام وقت نماز به روش منطقي (نسب اربع)

 احكام غسل و مسح به روش منطقي

 حمل تقييد بر عدم جواز به روش جدلي

 احكام محارب به روش تطبيقي و جدلي

 تطبيق حكمي با حكم ديگر

 مقارنة حكمي با مثل عرب جاهليّت

 نبوّت تابع مصلحت

نتيجه

نتيجه گيري و پيشنهاد

منابع و مآخذ فارسي

منابع و مآخذ عربي

مقاله ها

پايان نامه ها 

قيمت فايل فقط 28,000 تومان



برچسب ها : راه هاي شيخ طوسي براي رسيدن به احكام واقعي الهي در تفسير التبيان , روشهاي شيخ طوسي در تفسير التبيان , احكام واقعي الهي در تفسير التبيان , روشهاي تفسيري شيخ طوسي , روش تفسيري طوسي در التيبان