تحقيق درباره اهميت سياسي درياي مازندران ( درياي خزر )

 براي توضيحات بيشتر و دانلود كليك كنيد

تحقيق درباره اهميت سياسي درياي مازندران ( درياي خزر )

دسته بندي : عمومي » گوناگون

فهرست مطالب
مقدمه
عوامل بروز ناامني در منطقه خزر
ديدگاه هاي ايران را نسبت به رژيم حقوقي درياي خزر :
اهميت ايران براي كشورهاي قفقاز
رويكرد چين به حضور آمريكا در آسياي مركزي
سياست چند وجهي چين در آسياي مركزي مبتني بر سه اصل مي باشد:
الف) حل منازعات مرزي با كشورهاي منطقه؛
ب) مناسبات منطقه اي دوستانه با كشورهاي منطقه؛
ج) جلوگيري از برتري هژمونيك يك قدرت؛
رويكرد تركيه به آسياي مركزي و قفقاز
1- روند تحول تاريخي
2- سياست تركيه پس از استقلال جمهوري ها

مقدمه
ظهور و شكل گيري منطقه خزر بر روي نقشة سياسي جهان از رويدادهاي مهم و پيامدهاي بارز فروپاشي شوروي محسوب مي شود و مي توان آن را يك مولود ژئوپليتيكي ناميد.تا قبل از اين ،تاريخ درياي خزر به عنوان يك درياي متعلق به شوروي و ايران شناخته مي شد و طبق قراردادهايي كه رسماً مورد قبول دو كشور بود (1921 و 1940 ميلادي) عرصه مشترك درياي دو كشور محسوب مي شد.اما در عمل ،حكومت شوروي با توجه به اين كه خاك آن كشور درياي خزر را از سه طرف احاطه مي نمود ،نفوذ بيشتري بر اين دريا اعمال مي كرد .به همين دليل آمريكا به اين دريا بيشتر به صورت يك درياچة داخلي نگاه مي كرد و در امور آن مداخله نمي كرد.به دنبال فروپاشي شوروي و ظهور سه كشور جديد قزاقستان ،تركمنستان و آذربايجان در اطراف درياي خزر ،سهم روسيه از اين دريا يكباره از سه چهارم به يك پنجم تنزل كرد و از اين زمان درياي خزر در كانون يك منطقة جديد بين المللي قرار گرفت.9
ظهور منطقة جديد خزر فقط يك نماد بر روي نقشة سياسي نبود ،بلكه تغييرات مهمي در فعل و انفعالات داخلي و ديدگاه هاي قدرت هاي خارجي نسبت به آن به وجود آورد.گرچه منطقة خزر در مفهوم جغرافيايي كلمه ، دربرگيرندة پنج كشور ساحلي درياي خزر است ،ولي ژئوپليتيك آن را
نمي توان و نبايد از منطقة وسيع تر آسياي مركزي و قفقاز جدا ساخت.در واقع،منطقة خزر حلقة اتصال ميان پنج كشور آسياي مركزي و سه كشور قفقاز و ايران و روسيه است.در اين منطقه وسيع ژئوپليتيكي كه از شرق به مرزهاي چين و از غرب به درياي سياه متصل مي گردد،روسيه و ايران كه در مقايسه با كشورهاي تازه استقلال يافته از سابقة بسيار طولاني حاكميت برخوردارند ،دو قدرت منطقه اي محسوب مي شوند و به همين دليل نقش آفريني هاي آن ها در حل مسائل منطقه و ديدگاه هاي مستقلي كه نسبت به مداخلة قدرت هاي برون منطقه اي دارند،حائز اهميت است.ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي خود ،يعني قرار گرفتن در فاصلة دو كانون بيضي استراتژي انرژي جهان كه در آن بيش از 7 درصد نفت اثبات شده و بيش از 40 درصد ذخائر گاز طبيعي جهان متمركز است،داراي يك ويژگي استراتژيكي خاصي است كه نمي توان ايفاي نقش طبيعي اين كشور را در انتقال منابع انرژي منطقه خزر به بازارهاي جهاني ناديده گرفت .10

بدون شك مسئله خزر براي جمهوري اسلامي ايران يك مسئله امنيتي است .اگر چه در اغلب موارد بحث اصلي بر سر اقتصاد است و نفت به عنوان عامل اصلي اختلاف كشورهاي ساحلي در نظر گرفته مي شود،اما هرچه زمان جلوتر مي رود ،با توجه به رقابت قدرت هاي بزرگ وتحريك برخي از كشورهاي ساحلي و اقدامات يك جانبه براي تعيين سهم خود در درياي خزر ،احتمال داده مي شود كه درياي خزر از درياي صلح و دوستي ملت هاي ساحلي خارج شود و كشورهاي ساحلي به خريد تجهيزات نظامي روي بياورند.

عوامل بروز ناامني در منطقه خزر
1- اقدامات برخي از كشورهاي ساحلي جهت بهره گيري يك سويه از منابع اقتصادي خزر
2-تلاش براي ايجاد ناوگان نظامي يا دعوت از نيروهاي نظامي بيگانه ؛
3- اختلاف ميان كشورهاي ساحلي بر سر رژيم حقوقي درياي خزر و مسيرهاي خطوط لوله نفت و گاز؛
4- آلودگي زيست محيطي خزر؛
5- گسترش ناتو به شرق كه به تدريج در حال نزديكي به خزر مي باشد.
جمهوري اسلامي ايران با توجه به وضعيت ساحل خود در درياي خزر و باستناد به پيمان دوستي 1921 و موافقتنامه 1940 ميان ايران و اتحاد جماهير شوروي كه به موجب آن درياي خزر به عنوان دريايي مشاع ميان دو كشور تلقي شده و هرگونه بهره برداري از آن توسط كشورهاي خارج از حوزه خزر ممنوع اعلام گرديده ،خواستار تعيين حقوقي جديد مشاع ميان كشورهاي ساحلي گرديد.اين رژيم حقوقي علاوه اين كه يك نوار ساحلي براي آب هاي سرزميني هر كشور در نظر مي گرفت ،در خصوص شيلات ،كشتيراني، محيط زيست و فعاليت هاي نظامي قائل به ايجاد رژيم جداگانه اي بود.ولي مهم ترين موضوع بحث چگونگي بهره برداري كشورهاي ساحلي از ذخائر انرژي زيربستر دريا مي باشد كه ايران در اين زمينه معتقد بود كه ذخائر خارج از آب هاي سرزميني به صورت مشاع ميان 5 كشور بهره برداري گردد.
با اين ديدگاه بود كه در سال 1992 آيت ا… هاشمي رفسنجاني ،رئيس جمهور وقت اصول تشكيل سازمان كشورهاي ساحلي درياي خزر را در حاشيه اجلاس سران اكو به تصويب رساند كه در عمل به دليل عدم توفيق در رژيم حقوقي شكل نگرفت ،چون اكثر كشورهاي ساحلي بر تقسيم دريا تأكيد و اصرار داشتند .جمهوري اسلامي ايران رژيم تقسيم سطح و بستر دريا براساس سهم ايران را ترجيح مي دهد . در مقابل ،روسيه معتقد به استفاده مشترك يا مشاع از سطح دريا است كه اين موضوع با مخالفت ايران رو به رو مي باشد .زيرا براساس اين ديدگاه ناوگان نظامي روسيه تا نزديكي ساحل همة كشورها مي توانند تردد نمايند و اين امر مي تواند يك تهديد بالقوه براي ايران محسوب گردد.لذا براي كاهش اين تهديد بايد ميان ايران و روسيه منطقة حايلي ايجاد شود تا نيروي درياي روسيه كنترل گردد.به همين دليل ايران بر پيشنهاد تقسيم سطح و بستر تأكيد دارد.11

دسته بندي: عمومي » گوناگون

تعداد مشاهده:
0
مشاهده

فرمت فايل دانلودي:.docx

فرمت فايل اصلي: Word — docx

تعداد صفحات: 12

حجم فايل:26
كيلوبايت